เซี่ยงไฮ้นำร่องระเบียบการจัดการขยะในจีน (ตอนที่ 1)
2 Jul 2019นครเซี่ยงไฮ้ เป็น 1 ใน 7 เมืองของจีนที่ได้รับเลือกให้เป็นเมืองนำร่องในการคัดแยกขยะอย่างจริงจัง ซึ่งเมื่อต้นปีที่ผ่านมา สภาประชาชนนครเซี่ยงไฮ้ ได้ผ่านระเบียบว่าด้วยการจัดการขยะในนครเซี่ยงไฮ้เป็นครั้งแรกด้วยคะแนนเสียงท่วมท้น และประกาศเริ่มบังคับใช้อย่างจริงจังในวันที่ 1 กรกฎาคม 2562 เป็นต้นไป
กฎระเบียบ
ระเบียบดังกล่าวแบ่งขยะออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่
(1) ขยะรีไซเคิล (ถังสีฟ้า) เช่น กระดาษใช้แล้ว พลาสติก พาชนะแก้ว โลหะ หรือสิ่งทอ
(2) ขยะอันตราย (ถังสีแดง) เช่น แบตเตอรี่ใช้แล้ว หลอดไฟ ยารักษาโรค สี และภาชนะบรรจุสี
(3) ขยะเปียก (ถังสีน้ำตาล) ได้แก่ ขยะชีวภาพที่เน่าเปื่อยง่าย เช่น เศษอาหาร อาหารที่หมดอายุ เปลือกและแกนผลไม้ พืชต่าง ๆ และกากสมุนไพรจีน และ
(4) ขยะแห้ง (ถังสีดำ) ได้แก่ ขยะอื่นที่ไม่ได้ระบุข้างต้น
บทลงโทษ
ประชาชนที่ไม่ปฏิบัติตามระเบียบใหม่นี้จะต้องโทษปรับ 50 – 200 หยวน แต่หากผู้ฝ่าฝืนเป็นบริษัทหรือองค์กรจะมีโทษปรับ 5,000 – 50,000 หยวน
สำหรับการทิ้งขยะขนาดใหญ่ อาทิ เฟอร์นิเจอร์ใช้แล้ว จะต้องติดต่อบริษัทรีไซเคิลที่ลงทะเบียน หรือบริจาคไปยังสถานที่ต่าง ๆ ตามที่ทางการกำหนด เช่นเดียวกับขยะรีไซเคิลที่มีขนาดใหญ่ก็จะต้องติดต่อบริษัทรีไซเคิลเช่นกัน ส่วนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ไม่ใช้แล้ว หากมีขนาดเล็กสามารถทิ้งเป็นขยะรีไซเคิลได้ แต่ต้องนำไปทิ้งยังสถานีรีไซเคิลเท่านั้น ซึ่งรัฐบาลเซี่ยงไฮ้มีแผนว่าจะกำหนดไว้ 8,000 แห่งทั่วพื้นที่ภายในสิ้นปี 2562 นี้ นอกจากนี้ ระเบียบดังกล่าวยังห้ามโรงแรมต่าง ๆ จัดเตรียมอุปกรณ์แบบใช้แล้วทิ้งไว้ภายในห้องพักหากที่ไม่ได้รับการร้องขอ รวมทั้งไม่ให้ร้านอาหารและธุรกิจจัดส่งอาหาร จัดเตรียมภาชนะและอุปกรณ์ใช้แล้วทิ้ง เช่น ตะเกียบและช้อน หากไม่ได้รับการร้องขอเช่นกัน อย่างไรก็ดี หากได้รับการร้องขอก็จะต้องจัดเตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมให้แก่ลูกค้าเท่านั้น
ทั้งนี้ ประชาชนยังสามารถตรวจสอบประเภทขยะผ่านทางบัญชี Wechat ได้อีกด้วย โดยการแสกน QR Code ผ่านบัญชี Green Account/ 绿色上海 (แปลว่า เซี่ยงไฮ้สีเขียว) โดยใส่ชื่อชนิดและวัสดุของขยะ เช่น “กระดาษ A4” ก็จะได้คำตอบที่ชัดเจนว่าขยะถูกจัดอยู่ในประเภทใดและต้องทิ้งลงถังขยะใด (ดูภาพประกอบ) จากรายงานของ Shanghai Daily เมื่อวันที่ 13 มิถุนายนที่ผ่านมาระบุว่า มีการค้นหาประเภทขยะมากกว่า 2 ล้านครั้ง ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะค้นหาว่า “ถุงพลาสติก” เป็นขยะประเภทใด (ถุงพลาสติกจัดเป็นขยะแห้ง) อีกทั้งมีการสะสมแต้มในบัญชีได้ด้วย โดยสามารถใช้แต้มเหล่านี้แลกเปลี่ยนเป็นของใช้จำเป็นในชีวิตประจำวันได้ อาทิ ยาสีฟัน และผงซักฟอก
.
นอกจากการค้นหาประเภทขยะแล้ว ในบัญชีดังกล่าวยังสามารถเข้าถึงรายละเอียดของกฎระเบียบ ข่าวเผยแพร่เกี่ยวกับกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการคัดแยกขยะ และสรุปคัดแยกขยะแบบอินโฟกราฟฟิกที่ดูเข้าใจง่าย โดยจัดทำออกมาทั้งภาษาจีนและอังกฤษ
นอกเหนือจากการออกกฎระเบียบ รัฐบาลเซี่ยงไฮ้ยังให้ความสำคัญกับกระบวนการเก็บและกำจัดขยะอย่างจริงจังด้วย การเก็บขยะ อาทิ รถเก็บขยะจะไม่เก็บขยะที่ไม่มีการคัดแยก การเปลี่ยนใช้รถเก็บขยะรุ่นใหม่ที่ป้องกันการรั่วของน้ำขยะเพื่อลดกลิ่น และใช้รถแยกสำหรับเก็บขยะในแต่ละประเภท ค่าใช้จ่าย การเก็บขยะครัวเรือนต่อ 1 ตัน มีค่าใช้จ่าย 500 หยวน โดยรัฐบาลฯ เป็นฝ่ายรับผิดชอบค่าใช้จ่ายส่วนนี้ให้กับประชาชนทั้งหมด แต่หากเป็นบริษัทหรือองค์กร จะต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการบริการเก็บขยะเอง โรงเก็บขยะ แบบใต้ดินและประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อลดปัญหากลิ่นก่อกวนผู้อยู่อาศัยโดยรอบ ใช้มาตรการที่เข้มงวดในการรักษาสิ่งแวดล้อม โดยจะต้องผ่านการตรวจสอบมาตรฐานจากหน่วยงานบุคคลที่ 3 การกำจัดขยะ แบ่งเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ การเผา (19,300 ตัน) และการฝัง (10,000 ตัน) โดยรัฐบาลฯ มีการตั้งเป้าที่จะกำจัดขยะโดยวิธีการเผาอย่างเดียวในปี 2563 (มากกว่า 28,000 ตัน) เนื่องจากปัจจุบันที่ดินในนครเซี่ยงไฮ้ลดน้อยลง ดังนั้น การเผาจึงเป็นวิธีการกำจัดขยะที่ดีที่สุด
.
นายชวี จื้อผิง ผู้อำนวยการสำนักงาน Shanghai Greening and City Management Bureau นครเซี่ยงไฮ้ได้เปิดเผยกับสถานกงสุลใหญ่ฯ ถึงการรณรงค์และสร้างจิตสำนึกให้กับประชาชนในด้านการจัดการขยะของรัฐบาลเซี่ยงไฮ้ว่า ประกอบด้วย (1) ออกระเบียบการจัดการขยะ (2) ปลูกจิตสำนึกผ่านการสอน โดยเพิ่มวิชาคัดแยกขยะในโรงเรียนอนุบาลและโรงเรียนประถม (3) การประชาสัมพันธ์ ผ่านทางสื่อ พื้นที่สาธารณะ และบนผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ และ (4) การบังคับใช้อย่างจริงจัง โดยประชาชนและบริษัทฯ จะต้องโทษปรับหากไม่ปฏิบัติตามระเบียบอย่างเคร่งครัด ทั้งนี้ นายชวีฯ ยังระบุว่า การปลูกจิตสำนึกผ่านการสอนโดยเริ่มสอนตั้งแต่เด็กนักเรียนระดับอนุบาลและประถมนั้น เป็นวิธีที่ได้ผลมากที่สุด นอกจากนี้ รัฐบาลฯ ยังตั้งเป้าว่า ระเบียบการคัดแยกขยะในนครเซี่ยงไฮ้จะต้องประสบผลสำเร็จกว่าร้อยละ 90 ในปี 2563
ปัจจุบัน โรงเรียนอนุบาลและโรงเรียนต่าง ๆ ในนครเซี่ยงไฮ้ ได้เพิ่มวิชาวิชาคัดแยกขยะแล้วในภาคเรียนใหม่นี้ซึ่งได้รับการตอบรับที่ดีจากเหล่านักเรียน เนื่องจากทำให้พวกเขาเข้าใจการคัดแยกขยะมากขึ้น ตลอดจนการส่งเสริมกิจกรรมที่ช่วยปลูกฝังการคัดแยกขยะ อาทิ การแข่งขันคัดแยกขยะในโรงเรียน การแปรรูปขยะจากของเสียในครัวเพื่อทำกำไร และนำเงินที่ได้บริจาคยังโรงเรียนที่ต้องการเงินต่อไป นอกจากนี้ ภาครัฐยังมีการส่งเสริมโดยการการจัดคณะคุณครูเพื่อสอนวิชาการคัดแยกขยะให้แก่โรงเรียนต่าง ๆ อีกด้วย
.
ระเบียบการจัดการขยะนี้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลเซี่ยงไฮ้ที่ต้องการส่งเสริมให้มหานครแห่งนี้เป็น Green City เพื่อลดปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม กับทั้งยังสร้างสภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่ดีอีกด้วย
(อ่านต่อ: เซี่ยงไฮ้นำร่องระเบียบการจัดการขยะ ตอนที่่ 2 เล่าถึงกิจกรรมส่งเสริมกฎระเบียบว่าด้วยการจัดการขยะ และ ตอนที่ 3 ขยะไปที่ไหน?)
จัดทำโดย พรฤทัย ศักดิ์สกุลพรชัย / ศูนย์ BIC นครเซี่ยงไฮ้
ที่มา: การศึกษาดูงาน ณ Shanghai Greening and City Management Bureau วันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2562/ shine.cn คอลัมน์ 2019 Shanghai In Session และ METRO / และหนังสือพิมพ์ Shanghai Daily ฉบับวันที่ 5 มิถุนายน 2562